De Maatschappelijke Coalitie ‘Over Informatie Gesproken’ (MCOIG) heeft bekendgemaakt dat ons projectvoorstel ‘Beschikkingen in Beeld’ – naast zeven andere voorstellen – is geselecteerd voor financiering! Met dit project kunnen we meer vorm en inhoud geven aan onze ambitie om binnen CITaDOG in kaart te brengen hoe overheden hun beschikkingen openbaar maken.
Het doel van Beschikkingen in Beeld is om zo volledig mogelijk voor diverse overheidsinstanties (ministeries, provincies, waterschappen, gemeenten, zelfstandige bestuursorganen) in beeld te brengen in hoeverre zij hun beschikkingen al openbaar maken. Dit is van groot belang, omdat de Wet open overheid (Woo) op termijn zal verplichten tot actieve openbaarmaking van beschikkingen. Sommige overheden zullen wachten met actieve openbaarmaking totdat de wet hen daartoe verplicht (volgens de huidige planning eind 2026), maar andere overheden publiceren nu al – in de geest van de Woo – (bepaalde) beschikkingen uit eigen beweging. Daarnaast zijn er overheden die op basis van andere wetgeving dan de Woo reeds verplicht zijn hun beschikkingen te openbaren.
Beschikkingen in Beeld wil deze bestaande openbaarmakingspraktijken in kaart brengen tegen de achtergrond van de geldende openbaarheidswetgeving: is openbaarmaking een proces van ‘ticking the boxes’ uit openbaarheidswetgeving of doen overheden juist meer dan die wetgeving van hen verwacht? En als de wetgeving ruimte biedt voor verschillende openbaarmakingspraktijken, welke praktijk kiezen zij dan? Wij verwachten een behoorlijke diversiteit aan openbaarmakingspraktijken te zullen aantreffen, ook al is de verplichting tot actieve openbaarmaking van beschikkingen nog niet in werking getreden. En dat beeld kan hopelijk ook ‘best practices’ opleveren voor overheden die tot openbaarmaking van beschikkingen willen (of moeten) overgaan.
Voor dit project zullen wij intensief samenwerken met twee van onze consortiumpartners: Open State Foundation (OSF) en Centerdata. OSF heeft veel ervaring met meerjarig onderzoek naar de afhandeling van Woo-verzoeken. Onze ambitie is om ook de openbaarmakingspraktijk van beschikkingen meerjarig in kaart te brengen, zodat we kunnen signaleren in hoeverre openbaarheidswetgeving als de Woo inderdaad een verandering in openbaarmakingspraktijken teweeg kan brengen. Centerdata ondersteunt bij het geautomatiseerd verzamelen van beschikkingen, die momenteel nog gefragmenteerd op verschillende overheidswebsites en -portalen worden ontsloten. Dat draagt niet alleen bij aan een overkoepelend beeld van ‘open’ beschikkingen, maar levert ons ook onderzoeksmateriaal op waarvan wij binnen CITaDOG uitgebreid gebruik zullen maken.